Bütünleşik Kalite Güvencesi Sistemi Modeli

Hacettepe Üniversitesi’nin hizmet kalitesi konusunda ilkleri yapan ve sürekli kalite arayışına sahip bir üniversite olmasında, benimsemiş olduğu kuruluş felsefesi yer almaktadır. 

Üniversitemizin “Daha ileriye… En iyiye...” sloganı ile felsefeleşen kurumsal kültürü, üniversitemizin hizmet anlayışının ve başarılarının temelini oluşturmaktadır.

Hacettepe Üniversitesi’nde kalite kültürü çok eskilere dayanmaktadır. Kalite çalışmaları 1990’lı yılların başında, hastaneler bünyesinde sunulan hizmetin kalitesini garanti etmek üzere başlamıştır. Bu çalışmalar 2000’li yılların başında üniversitenin kurumsal organizasyonuna da yansımış ve 2000’li yılların başında kamudaki stratejik planlama çalışmalarında Hacettepe Üniversitesi pilot kurum olmuş, 2007 yılında Avrupa Üniversiteler Birliği’nin (European University Association-EUA) kurumsal dış değerlendirmesine giren ilk devlet üniversitesi olmuş ve hastaneleri Joint Commission International-JCI tarafından ilk olarak 2007 yılında akredite edilmiştir.

Üniversite hastanelerimiz halen Türkiye’de bu akreditasyona sahip tek devlet üniversitesi hastanesi ünvanına sahiptir. Hacettepe Üniversitesi Türkiye Doping Kontrol Merkezi, 2015 yılından bu yana World Anti-Doping Agency-WADA tarafından akredite edilmiş dünyadaki 29 merkezden bir tanesidir. 2022 yılı itibariye Hacettepe Üniversitesi’nde var olan lisans programlarının %43,5’i bir ulusal ya da uluslararası akreditasyona sahiptir. Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesindeki doktora programlarının hepsi Orpheus etiketine sahiptir.

2022 yılında Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından yükseköğretim kurumlarındaki niteliğin yükseltilmesi ve kalite güvencesine katkı sağlanması amacıyla uygulanan Kurumsal Akreditasyon Programı (KAP) kapsamında, üniversitemiz 5 yıl süreyle tam Kurumsal Akreditasyon almaya hak kazanmıştır. Üniversitemiz için hazırlanan Kurumsal Akreditasyon raporu kamuoyuyla paylaşılmıştır.

Hacettepe Üniversitesi, misyonu, vizyonu, amaçları, hedefleri ve kalite politikaları doğrultusunda, kalite kültürünün içselleştirilmesini, eğitim ve öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsal katkı faaliyetlerinin sürekli iyileştirilmesini, gerekli kalite standartlarını güvence altına almayı, tüm paydaşların katılımını, memnuniyetini ve sürdürülebilirliğini ilke edinen bir iç kalite güvencesi sistemini benimsemektedir.

Kalite güvencesinin geliştirilmesi; üniversitenin en yüksek kalitede öğrenim, öğretim, müfredat, araştırma, akademik faaliyetlerini ve standartlarını sağlama stratejisinin bir parçasıdır. Paydaş odaklı, katılımcı ve kapsayıcı bir anlayışla üniversitenin tüm faaliyet alanlarını kapsayan sistem; kurumsal iç/dış değerlendirme ve akreditasyon gereksinimlerini, kurumsal ve kamusal güveni karşılamak üzere tasarlanmıştır.

Hacettepe Üniversitesi’nin geliştirmiş olduğu Bütünleşik  Kalite Yönetim Modeli, Üniversitenin misyon, vizyon, değerleri ve kalite politikaları kalite güvencesi sistemi ve sürdürülebilirliği ile kalite kültürünün yaygınlaştırılması ve içselleştirilmesi temel konuları içeren, kalite yolculuğunda kullandığı araçlar ve yöntem ile ilgili tüm paydaşlarına rehberlik etmesi amacıyla Bütünleşik Kalite Güvencesi Sistemi Kılavuzu hazırlanmıştır.

Bütünleşik Kalite Güvencesi Sistemi Yönetimi

Hacettepe Üniversitesi’nde kalite çalışmaları bütünleşik kalite güvencesi yönetimi modeli ile yönetilmektedir. Yönetim sisteminin bileşenleri, stratejik yönetim, süreç yönetimi, performans yönetimi, belge yönetimi, risk yönetimi ve geribildirim (bilgi talebi, istek, öneri, şikayet, memnuniyet) sisteminden oluşmaktadır

Hacettepe Üniversitesi Bütünleşik Kalite Güvencesi Yönetim Modeli

Bütünleşik Kalite Güvencesi Yönetim Sistemi Bileşenleri

1. Stratejik Yönetim
2. Süreç Yönetimi
3. Performans Yönetimi
4. Risk Yönetimi
5. Bilgi Talebi, Memnuniyet,  Şikayet ve İstek Yönetimi

Hacettepe Üniversitesi Performans İzleme Modeli

Bütünleşik Kalite Güvencesi Sistemi Yönetimi Organizasyonel Yapılanması

1. Senato
2. Yönetim Kurulu
3. Koordinasyon Kurulu
4. Eğitim ve Öğretim Koordinatörlüğü
5. Dijital Dönüşüm ve Bilişim Koordinatörlüğü
6. Araştırma Koordinatörlüğü
7. Toplumsal Katkı Koordinatörlüğünü
8. Hacettepe Üniversitesi Kalite Komisyonu (HÜKAK)
9. Stratejik Plan İzleme ve Değerlendirme Kurulu
10. Kalite Yönetim Ofisi (KAYO)
11. Akademik Birim Kalite Komisyonu (A-BİKAK) 
12. İdari Birim Kalite Komisyonu (İ-BİKAK) 
13. Öz Değerlendirme Takımları (ÖDT)
14. Akran Değerlendirme Takımları (ADT)
15. Hacettepe Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezleri Koordinasyon Kurulu (HÜYGAM)
16. Danışma Kurulu
17. Öğrenci Kalite Elçileri
18. Kalite Araştırmaları Topluluğu

Hacettepe Üniversitesi Bütünleşik Kalite Güvencesi Yönetimi Modeli Organizasyonel Yapılanması

Bütünleşik Kalite Güvencesi Sistemi Projesi

Kalite güvencesinin geliştirilmesi; üniversitenin en yüksek kalitede öğrenim, öğretim, müfredat, araştırma, akademik faaliyetlerini ve standartlarını sağlama stratejisinin bir parçasıdır. 2018-2022 stratejik planının tamamlanmak üzere olması nedeniyle gerçekleştirilen analiz ve değerlendirme sonuçları kurumsal yapının güçlendirilmesi kapsamında, bütünleşik kalite güvencesi sisteminin yapılandırılması (BKGS) ve kurumsal süreçlerin tümüyle entegre edildiği bir yönetim bilgi sisteminin geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu nedenle, Hacettepe Üniversitesi’nin 2023-2027 stratejik planında, Sürdürülebilir ve Bütünleşik Kalite Güvencesi Sisteminin Geliştirilmesi hedefi yer almıştır. Paydaş odaklı bir yaklaşımla kurumsal iç/dış değerlendirme ve akreditasyon gereksinimlerini, kurumsal ve kamusal güveni karşılamak üzere tasarlanmış olan bütünleşik kalite güvencesi sisteminin proje ve değişim yönetimi modeli ile hayata geçirilmesi planlanmıştır.

- Değişim Yönetim Modeli

Hacettepe Üniversitesi, bütüncül bir kalite yönetim anlayışı ile stratejik ve süreç yönetimi kapsamında izleme faaliyetlerinin sonuçlarını irdelemekte, önerileri içeren raporlar hazırlamakta ve sürekli iyileştirmeleri hayata geçirmektedir. Sürekli iyileştirme ve sürdürülebilirlik yaklaşımı temelini PUKÖ (planla, uygula, kontrol et, önlem al) döngüsünden almaktadır. Eğitim ve öğretim, araştırma ve geliştirme, toplumsal katkı, uluslararasılaşma ve idari süreçler PUKÖ çevrimleriyle ilişkilendirilmiş, sistematik ve süreklilik arz edecek şekilde izlenerek iyileştirilmektedir.

PUKÖ Çevrimi

Hacettepe Üniversitesi, bütüncül bir kalite yönetim anlayışı ile stratejik ve süreç yönetimi kapsamında izleme faaliyetlerinin sonuçlarını irdelemekte, önerileri içeren raporlar hazırlamakta ve sürekli iyileştirmeleri hayata geçirmektedir. Sürekli iyileştirme ve sürdürülebilirlik yaklaşımı temelini PUKÖ (planla, uygula, kontrol et, önlem al) döngüsünden almaktadır. Eğitim ve öğretim, araştırma ve geliştirme, toplumsal katkı, uluslararasılaşma ve idari süreçler PUKÖ çevrimleriyle ilişkilendirilmiş, sistematik ve süreklilik arz edecek şekilde izlenerek iyileştirilmektedir.

PUKÖ çevrimi, Hacettepe Üniversitesi Kalite Güvencesi Sistemi'nin temelini oluşturan bir sürekli iyileştirme modelidir. Üniversite, stratejik hedeflerinden birim düzeyindeki faaliyetlere kadar her alanda bu döngüyle hareket eder. Özellikle İç ve dış değerlendirme süreçlerinde sayısal değerlendirme yapılabilmesi amacıyla YÖKAK Dereceli Değerlendirme Anahtarıyla Alt Ölçütlerin Olgunluk Düzeyleri PUKÖ çevrimi ile iç içe kulanılmaktadır

1. Planla (P) – Strateji ve Hedef Belirleme

Bu aşamada, Üniversite stratejik planını temel alarak kalite hedeflerini, performans göstergelerini ve faaliyet planlarını belirler. Hacettepe Üniversitesi’nde bu süreç:

• Stratejik Plan: Üniversitenin 5 yıllık stratejik planı doğrultusunda gerçekleşir. Plan; misyon, vizyon, temel değerler, stratejik amaçlar ve hedefler içerir.
• Birim Faaliyet Planları: Akademik ve idari birimler, kendi faaliyet planlarını Üniversite stratejik planıyla uyumlu şekilde hazırlar.
• Kalite Komisyonları: Her birimdeki kalite komisyonları bu sürecin koordinasyonunu sağlar.
• Performans Göstergeleri: Hedeflerin başarısını ölçmek için göstergeler tanımlanır. (Örneğin, öğrenci memnuniyet oranı, yayın sayısı, dış kaynaklı proje sayısı gibi.)

2. Uygula (U) – Faaliyetlerin Gerçekleştirilmesi

Planlama aşamasında belirlenen hedeflere ulaşmak için somut faaliyetler hayata geçirilir:

• Eğitim-Öğretim Faaliyetleri: Program çıktılarının kazandırılması, ders içeriklerinin uygulanması, öğrenci değerlendirmeleri, …
• Araştırma Faaliyetleri: Projelerin yürütülmesi, yayınlar, iş birlikleri, …
• Toplumsal Katkı: Sosyal sorumluluk projeleri, kamu ve özel sektörle etkileşimler,…
• İdari Hizmetler: Öğrenci işleri, kütüphane, bilişim, insan kaynakları gibi destek hizmetlerinin yürütülmesi.

3. Kontrol Et (K) – İzleme ve Değerlendirme

Faaliyetlerin planlandığı şekilde yürüyüp yürümediği ve hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı kontrol edilir. Bu aşamada:

• Anahtar Perpormans Göstergeleri İzleme: Kurumu temsil edebilecek performans göstergelerine göre izleme yapılır.
• İç Değerlendirme Raporları: Birimler, her yıl kendi iç değerlendirme raporlarını hazırlar.
• Anket ve Geri Bildirimler: Öğrenci, akademik personel, mezun ve işveren görüşleri toplanır.

4. Önlem Al (Ö) – İyileştirme ve Yeni Planlama

Bu aşamada, kontrol sürecinde elde edilen bulgular ışığında düzeltici/iyileştirici ve önleyici faaliyetler tanımlanır:

• İyileştirme Eylem Planları: Tespit edilen sorunlara yönelik çözüm planları hazırlanır.
• Politika ve Süreç Güncellemeleri: Gerekli görülen alanlarda yönerge, politika veya süreç güncellemeleri yapılır.
• Geri Bildirimin Yaygınlaştırılması: İyi uygulamalar diğer birimlere örnek olacak şekilde paylaşılır.
• Yeni Planlama Döngüsü: Elde edilen veriler, bir sonraki planlama döneminde değerlendirilerek döngü yeniden başlatılır.

PUKÖ Döngüsü'nün Kullanıldığı Başlıca Alanlar

Üniversitemiz ana faaliyetlerinin PUKÖ çevrimlerinin işletilmesine dair süreçler:

1. Eğitim ve Öğretim Süreçlerinde İç Kalite Güvence Sistemi

2. Araştırma ve Geliştirme Süreçlerinde İç Kalite Güvence Sistemi

3. Toplumsal Katkı Süreçlerinde İç Kalite Güvence Sistemi

4. İdarî Süreçlerinde İç Kalite Güvence Sistemi